Wheel of Consent

Cirkel van Afstemming

Nemen en verdragen of geven en ontvangen

De Cirkel van Afstemming is gebaseerd op het Wheel of Consent. Daar wordt gewerkt met oefeningen die ze dienend noemen. ‘Dienend’ in de betekenis van verdragen om de ander te geven. Ik gebruik liever een andere vertaling: geven en ontvangen, nemen en verdragen. Waarbij we los willen komen van het nemen en verdragen en willen leven vanuit geven en ontvangen, omdat dat ons leidt naar leven in plaats van overleven.

Waarom is het Wheel of Consent ontwikkeld?

De eigenlijke vraag is: waarom nemen en verdragen we eigenlijk?
Dan komen we toch weer bij het kind-zijn uit. Als kind word je voortdurend aangeraakt, ook als je dat niet wilt. Je wordt bijvoorbeeld opgetild en in de buggy gezet. Terwijl je lekker bezig bent word je ineens verplaatst naar iets of iemand anders. Werk je niet mee, wordt er beschuldigend gezegd dat je: ‘lood in je kont hebt’ en protesteren maakt het alleen maar erger.

Als kind ben je overgeleverd aan de normen en waarden van je ouders of verzorgers. Je wordt ongevraagd bij de hand genomen, krijgt een aai over de bol of moet je tante een kus op haar harige kin geven. Of ze geeft er jou eentje. Jakkie, maar dat mag je niet laten blijken, dat is ongehoord.

Verdragen of Ontvangen

Er wordt je aangeleerd dat het oké is als mensen ongevraagd aan je zitten. Dat kan leiden tot het (onbewuste) besluit dat je dat nooit bij een ander zult doen: je bent je bewust van de schade die het oplevert.
Maar veel vaker passen kinderen zich aan, omdat gewenst gedrag ervoor zorgt dat je door de groep geaccepteerd wordt en dus meer kans hebt om te overleven.
Wil je in de overlevings-stand blijven of wil je echt leven? Want daar is meer voor nodig. Dan heb je te onderzoeken wat je echt wilt en wat je tot nu toe hebt verdragen.

Verdragen doen we vanuit een bepaalde leegte, pijn of angst. We durven bijvoorbeeld niet tegen onze ouders in te gaan uit angst nog meer pijn of leegte te voelen óf we zijn bang de ander pijn te doen. We verdragen omdat we denken dat we de ander een plezier doen.
Zo verliezen we de verbinding met wat we echt willen.

Stel je daarom de vraag: voor wie doe je het?

Aai je de hond omdat je zelf geruststelling of ontspanning nodig hebt of omdat je hond graag aandacht wil? Geef je een knuffel omdat je overloopt van blijdschap of liefde, of heb je zelf warmte nodig? Alles is hierbij oké, zolang je maar bewust bent van wat je doet en wat er gebeurt. Vooral in situaties die je een onbehagelijk gevoel geven. Dan krijg je als het goed is ook meer bewustzijn over wat je zelf doet.

Het is altijd je eigen verantwoordelijkheid om aan te geven als iets niet (meer) fijn voelt. We zijn dat mogelijk vergeten omdat er als kind niet altijd naar ons geluisterd werd. Je kunt dan overtuigingen bij je dragen zoals: ‘Het heeft toch geen zin’, ‘Naar mij wordt toch niet geluisterd’, of ‘Alleen zo krijg ik aandacht’.
Tijdens bijvoorbeeld de jaartraining De Versluiering krijg je steeds opnieuw de mogelijkheid om in te voelen wat je dan wél wilt. En dan komt de volgende stap: durf je dat ook aan te geven? Want daarmee doorbreek je een patroon, een gewoonte die je heeft gebracht tot waar je nu bent. Een manier van omgaan die je wel in leven heeft gehouden en je weet niet wat er ontstaat als je voor iets anders zou kiezen.

Nee zeggen als geschenk

Draai het eens om: als je partner, kind of een vriendin zegt dat hij of zij iets niet wil, kun je dat dan zien als een geschenk? Kun je zien dat de ‘nee’ die jij krijgt een ‘ja’ is voor het zelf van de ander?
Dat is niet altijd even makkelijk, want het kan zijn dat daardoor een behoefte van jezelf onvervuld blijft en dat kan pijn doen. Het is niet zo dat die behoefte altijd onvervuld hoeft te blijven. Soms kun je kiezen voor een andere strategie en soms heb je te rouwen, waardoor de pijn transformeert.

Wat helpt is dat je je gevoelens en behoeften verwoordt. Als je alleen aan iemand vraagt of die met je meegaat naar zee, kan hij of zij de vraag anders interpreteren dan jij bedoelt. De ander heeft misschien geen zin in de zee en zegt nee.
Stel de vraag als volgt: ‘Wil je samen met mij mee naar zee zodat we even lekker met zijn tweetjes zijn? Ik heb je gemist, voel me wat eenzaam en heb behoefte aan verbinding’, dan is de kans groter dat hij of zij met je meegaat.
Omdat je aangeeft wat je werkelijke behoefte is, is een ander eerder geneigd die behoefte te vervullen. Dan geeft diegene en kun jij ontvangen.

Een nee tegen de ander is een ja tegen jezelf

Maar de ander kan ook nee zeggen en ook dat is oké. Dat heeft meestal niets met jou te maken, maar met de behoeften van de ander.
Belangrijk is dat alles uitgesproken wordt en dat er respect voor is. Dus ook voor het gevoel dat een afwijzing je geeft. Dat mag je benoemen, zonder dat je verwacht dat de ander alsnog je behoeften gaat vervullen, want dan zou het manipulatief worden. Een dunne grens die best wat oefening van beide kanten vraagt.

En ook heel belangrijk: je mag altijd van gedachten veranderen. De meesten worden opgevoed met de overtuiging: afspraak is afspraak. Dat is ook zo, het is niet de bedoeling dat je afspraken zomaar niet nakomt. Maar als iets niet goed meer voelt, als je bijvoorbeeld in het stuk ‘verdragen’ terechtkomt of in ‘nemen’, dan mag je een afspraak altijd herzien. Je komt terug op wat eerder is afgesproken, benoemt je gevoel en behoefte en maakt desgewenst een nieuwe afspraak. Dit is zo’n moment waarop jij ‘ja’ tegen jezelf zegt, wat een mogelijke ‘nee’ is voor de ander.

Luister ook de podcast

Hoe onderscheid je nu het nemen, verdragen, geven en ontvangen? Dat voel je in je lichaam. Je lichaam vertelt je wat je wel en niet wilt. In de podcast Wheel of Consent – Cirkel van Afstemming leg ik uit hoe je dat doet.

Ontvang niet langer alles dat je krijgt aangeboden: