Seksuele grenzen

Als grenzen (onbewust) zijn overschreden

Seksuele grenzen
Judith Bruin | 16 oktober 2022 | Seksuele problemen

Het overschrijden van grenzen beïnvloedt ons geluksgevoel en de kwaliteit van elke (seksuele) relatie. Het is dus belangrijk je grenzen te kennen en er adequaat naar te handelen. Een lichaam is de grens tussen iemands binnen- en buitenwereld.

Grenzen stellen

Veel jongens worden opgevoed met het idee dat ze stoer en moedig moeten zijn, wat ook leidt tot het overschrijden van (eigen) grenzen.
Tegenstrijdige boodschappen die dan ook voor verwarring zorgen.
Grenzen stellen betekent voor jezelf zorgen: ‘Ja’ zeggen tegen jezelf, ook als die ander een ‘Nee’ moeilijk te verteren vindt.

Als je grens is overschreden

Als grenzen zijn overschreden, kan er een gevoel ontstaan dat je ‘het’ niet waard bent. Dat je geen liefde, genot of geluk waard bent. Er ontstaat een gevoel van leegte die zoveel pijn doet dat de leegte opgevuld ‘moet’ worden. Iets moeten wordt gekenmerkt door een dwingend karakter: de gezonde drang om een behoefte te vervullen slaat om in een ongezonde dwang.

Wanneer iemand dwangmatig probeert de leegte in zichzelf op te vullen, is diegene niet langer (vrijwillig) begrensd. Er ontstaat een grenzeloosheid, wat gemakkelijk leidt tot verslaving, dwangstoornissen en grensoverschrijdend gedrag naar jezelf of een ander. Of diegene gaat juist geforceerd om met grenzen, uit angst ze (weer) te overschrijden.

Als je grenzen eenmaal zijn overschreden is het moeilijker ze aan te geven. En is het lastig om de grenzen van een ander aan te voelen.

Grenzen stellen, hoe doe je dat?

Een eerste stap om grenzen te ervaren is om in de begrenzing van het eigen lichaam te komen. Om zich veilig te voelen in het lichaam. Dat is voor velen nogal een uitdaging, want juist als er grenzen worden overschreden lijkt het veiliger om van het lichaam te dissociëren. Lijkt het veiliger om verder te leven vanuit het hoofd, waar je middels het controleren van je gedachten probeert te (over)leven.

Het lijkt veiliger, maar niets is minder waar. Want als je niet in je lichaam aanwezig bent, het lichaam niet bewoont en dus niet belichaamt, is de kans juist groter dat er (nog meer) grenzen worden overschreden. Als er niemand thuis is wordt inbreken een stuk gemakkelijker.

Het belichamen van het lichaam is voor de meesten een spannende weg. Er is immers gegronde reden om het lichaam te verlaten en elk mens ervaart een intuïtieve angst om daar naar terug te worden geleid. Met behulp van een Sexual Healing Coach kan hij of zij zonder herbeleving terug naar het moment dat de grens wordt overschreden. Juist door gebruik te maken van de oneindige wijsheid van het lichaam is het niet nodig de situatie te herbeleven.

Wat zijn gezonde grenzen?

Wat een gezonde grens is bepaal je zelf, waarbij je lichaam je kompas is. Feitelijk begrenzen we onszelf constant. Grenzen stellen kun je namelijk ook zien als keuzes maken. Als je kiest voor een boterham met pindakaas en niet voor jam, stel je een grens. Kies je voor een spijkerbroek en niet voor een joggingbroek, dan geef je een grens aan. Kies je voor de auto en niet voor de fiets, is dat een grens.

Door een grens aan te geven zeg je wat je niet wilt, maar ook wat je wél wilt.

Gezonde grenzen worden gevormd door te onderzoeken naar wat je wel fijn vindt. Wat je wel wilt bereiken. Door bijvoorbeeld het stellen van een doel, verleg je misschien wel je grenzen. Dat is normaal. Als baby is de box je grens. Als peuter de tuin of het balkon. Als kleuter de kleuterschool en als 10-jarige een heel dorp of stadsgedeelte. Seksuele grenzen groeien op dezelfde manier met je mee. Wil je jouw seksuele grenzen ontdekken en verkennen, leer dan jezelf te beminnen.

Je komt je grens altijd tegen

Luister je naar je lichaam, dan kom je je grens altijd tegen. Juist het luisteren naar je lichaam wordt in onze cultuur afgeleerd. We worden op allerlei manieren naar ons hoofd geleid. Op school door kennisoverdracht, maar ook omdat we onze emoties niet (te lang) mogen tonen. Boosheid moet onderdrukt worden, voel je verdriet dan moet je sterk zijn en ben je blij, moet je stil zitten. Door onszelf aan te passen aan de wensen (of eisen) van de omgeving slaan we, om toch verder te kunnen leven, de emoties in ons lichaam op.

Daar zit een grens aan. Op een gegeven moment is de emmer vol en stroomt het over. Er ontstaat smeltwater.

Je grenzen aangeven

Je staat met de rug tegen de muur en het enige dat je nog kunt doen is het aangeven van grenzen. Doe dat zoveel mogelijk vanuit jezelf. Dus zonder verwijten, beschuldigingen of eisen. Zeg niet alleen wat je wel en niet wilt, maar deel ook de gevoelens en behoeften die je daarbij gewaar wordt. Want zo vergroot je de kans op begrip en ontstaat er betrokkenheid.

Grenzen aangeven zorgt in eerste instantie altijd voor spanning. Het is zelfs mogelijk dat door het aangeven van grenzen sommige mensen afstand nemen. Diegenen kunnen niet omgaan met jouw nieuwe keuzes en nemen je kwalijk dat hun leven (negatief) verandert.

De juiste manier om je grenzen aan te geven

Grenzen ontstaan vaak vanuit normen en waarden die cultuur- of landgebonden zijn. En net zoals landsgrenzen soms veranderen, veranderen jouw grenzen ook. Dat bij het opgroeien grenzen verruimen vinden we normaal, maar waarom zou dat stoppen als je volwassen bent?

Is het niet de taak van elke volwassene om te onderzoeken of de normen, waarden en overtuigingen die hij of zij heeft meegekregen wel echt passend zijn? Veelal hebben we overtuigingen over bijvoorbeeld seksualiteit meegekregen die niet dienend zijn. Kom je daar achter, wil je dat mogelijk veranderen. Dat vraagt om een manier van communiceren die ervoor zorgt dat je grenzen helder en gerespecteerd worden, waarbij de verbinding blijft bestaan. Een uitdaging die om een duidelijk stappenplan vraagt: Training Bemin Elkaar.

Welke grenzen zijn er?

Zonder het misschien te beseffen hebben we ongelofelijk veel grenzen. We hebben bijvoorbeeld fysieke, emotionele, seksuele en spirituele grenzen. Fysieke grenzen zijn misschien nog wel het duidelijkst: raakt je huid (de grens tussen binnen- en buitenwereld) beschadigd, dan doet het pijn. Een duidelijke grens.

Naast fysieke pijn zijn we ook bekend met emotionele pijn. Toch zeggen we niet snel ‘Au’ als er een emotionele grens wordt overschreden. Liever slikken we onze tranen of woede in, uit angst er niet meer bij te horen. In dat geval zijn we (onbedoeld) grensoverschrijdend naar onszelf.

Dat geldt ook voor spirituele en seksuele grenzen. Want wil je die grenzen kunnen aangeven, moet je eerst ontdekken wat je grenzen zijn.

Onderzoek je grenzen

Het ontdekken van je grenzen doe je door ze te onderzoeken. Nu is het zo dat sommige grenzen pas voelbaar zijn als ze worden overschreden. Deze zienswijze is geen vrijbrief om over grenzen heen te gaan, maar een uitnodiging om grenzen te onderzoeken, door te leren voelen en vertragen.

Grenzen onderzoek je door heel bewust te vertragen, waarbij je bij elke handeling de tijd neemt om echt te voelen. Zodat je bewust ervaart wat bijvoorbeeld een aanraking of kus in jou teweeg brengt. Zo kom je erachter wat je wel en niet wilt. En ontdek je waarschijnlijk dat dit kan veranderen als zich een andere situatie voordoet. Zo vind je het misschien prima als je billen worden vastgepakt op de dansvloer en niet als je de afwas doet. Of andersom.

Welke grenzen heb jij?

Als je nog nooit bewust je grenzen heb onderzocht is de kans groot dat je dezelfde grenzen (normen en waarden) hanteert als je (groot)ouders. Die zijn niet per definitie fout. Grenzen zijn vaak gebaseerd op overtuigingen en overtuigingen zijn een hulpmiddel om te overleven. Tweederde van de overtuigingen die je bij je draagt neem je over tijdens de zwangerschap. En zo tot je achttiende komt daar de resterende éénderde bij. Vervolgens is het aan jou wat je er in je volwassen leven mee doet.

Want niet alle overtuigingen zijn behulpzaam. Is één van je ouders bijvoorbeeld ooit misbruikt, dan kan hij of zij de overtuiging ontwikkelen dat seks vies is. Dat vertekent jouw beeld en heeft invloed op je seksuele ontwikkeling en beleving.

Kunnen grenzen veranderen?

Grenzen kunnen pas veranderen als je de leegte die is ontstaan door het overschrijden van grenzen in jezelf op te vullen. Dat doe je door je lichaam te belichamen, te bewonen. Wordt het lichaam bewoond, worden grenzen duidelijk gevoeld en kun je voelen wat jouw grenzen zijn. Die als het goed is mee veranderen met de levensfase waarin jij je bevindt.

Als de leegte wordt opgevuld, verdwijnt onzekerheid en ontwikkel je zelfliefde. Onder andere please-gedrag verdwijnt en je hebt de waardering van een ander niet langer nódig. Het belichamen van het lichaam is de basis voor eigenwaarde, zelfliefde en zelfvertrouwen en het maken van eigen keuzes.

Los je seksuele problemen op

Artikelen over Seksuele problemen